Grossmanin eseri, toprak altinda yatanlarin sesi, baski rejimlerinin yasama ve özgürlüge asla galip gelemeyeceginin ölümsüz bir belgesi olmaya devam ediyor.
Sovyet Rusyanin büyük yazarlarindan ve tarihin en önemli savas muhabirlerinden Vasili Grossman 1905-1964, basyapiti Yasam ve Yazgiyi 1950lerde kaleme aldi.
Ustasi Tolstoyun dev eseri Savas ve Baris gibi, büyük bir muharebenin, Ikinci Dünya Savasindaki Stalingrad Savunmasinin etrafinda sekillenen bir dönem romani olan Yasam ve Yazgi, her seye ragmen direnen insanlarin kaderini anlatmakla kalmiyor, Stalin Rusyasinda yasananlari gercekci bir dille gözler önüne seriyordu.
Stalinin ölümünden sonra yasanan yumusama döneminde kitabin yayimlanabilecegini düsünen Grossman, yaniliyordu. Yetkililer yazari degil ama kitabi mahkm etti. KGB müsveddelerine, hatta daktilo seritlerine bile el koydu. Politbürodan Mihail Suslovun deyisiyle, Kitabin yayimlanabilmesi icin en az 300 yil gecmesi gerekiyordu. Grossman, umutsuzluk ve hayal kirikligi icinde, 1964te öldü.
Ancak Yasam ve Yazginin yazgisi, yazarindan farkli oldu. Kitabin iki kopyasi daha vardi ve gizlice ülke disina cikarildi; 80lerden sonra Batida basildiginda, özellikle Fransa, Ingiltere ve ABDde büyük yanki uyandirarak zamanla bir milyonun üzerinde okura ulasti.
Elestirmenlerin XX. yüzyili Savas ve Barisi
olarak tanimladigi Yasam ve Yazgi, nihayet Türkcede. Okuma kolayligi acisindan üc cilde bölünmüs, özel kutusu icinde ve birinci baskiya özel fiyatla.
